Lagom in het dagelijks leven

In het vorige blog nodigde ik jou, de lezer, uit tot een experiment. Welke aanpassing, klein of groot, in het dagelijks leven zou je willen doorvoeren? Het experiment was om deze activiteit in de afgelopen 5 weken toe te passen. Verwacht ik nu dat iedereen dit braaf gedaan heeft? Nee, al ging er misschien wel een gedachte door jouw hoofd gegaan zijn over wát jij zou willen veranderen. Voor mijzelf heb ik zelfs een lijstje: meer sporten, meer tijd vrijmaken voor creatieve activiteiten, minder op social media zitten en eerder beginnen aan taken met een deadline (zoals deze blog). Allemaal veranderingen die bijdragen aan een gezonder, fijner leven. En toch…eerlijk gezegd blijkt dit lastig door te voeren. 

Het schijnt te helpen als je uit kunt gaan van een groter doel, iets dat het ‘waarom’ van de verandering aangeeft. Een centrale gedachte die je helpt in moeilijke tijden. Voor mij is dat de term Lagom. Lagom is een Zweedse leefstijl (spreek uit laa-góm, met de g zoals in het Engelse ‘good’) en er is geen letterlijke Nederlandse vertaling. Het betekent ‘niet te veel, niet te weinig, precies goed, precies genoeg, optimaal’. Lagom zou afkomen uit de tijd van de Vikingen. Zij dronken uit dezelfde beker, deze ging in het hele team (laget) rond (om). Ze moesten er dus voor zorgen dat er genoeg was voor iedereen. Lagomet betekent het evenwicht, de balans. Lagom kan toegepast worden op allerlei peilers van het leven: voedsel, werk, financiën, natuur en duurzaamheid, gezondheid en welzijn, maar ook op inrichting en design (Ikea). Als de gastheer bijvoorbeeld nog wat eten aanbiedt na een fijn diner, kun je zeggen: ik ben ‘lagom’ en daarmee aangeven dat het eten goed was, maar dat je genoeg hebt.

Voorbeelden van Lagom in het kader van gezondheid en welzijn zijn het terugdringen van stressfactoren, activiteit en rust in balans brengen, bewegen met regelmaat en detoxen van de digitale wereld. En helaas is er  in de Westerse wereld een pandemie gaande die juist druk legt op onze kostbare tijd en die ervoor zorgt dat we ‘altijd’ online aan staan.

Lagom betekent ook dat je afvraagt: wat is een goed leven voor mij? Wat kan ik doen om dat evenwicht te bereiken? Wat mij betreft sluit dit goed aan bij de behandeling van mensen met chronische vermoeidheid. Dit komt voor bij veel chronische aandoeningen, zoals een spierziekte of post-covid. Mensen ervaren een dagelijkse beperking in hun energie en herstellen niet zo snel als anderen na een lichamelijke of cognitieve inspanning. Er ontstaat dan een disbalans in de dingen die zij wíllen en kúnnen doen. Een ergotherapeut brengt dan vaak eerst in kaart wat iemand nu doet op een dag, hoeveel energie dit kost en waar er mogelijkheden zijn voor rust en herstel. Dit kan door middel van de Activiteitenweger, waarbij op basis van een tijdschrijflijst inzicht komt in zwaarte van activiteiten. De ergotherapeut kan vervolgens meedenken in hoe men de beschikbare energie beter kan managen. Belangrijke vragen daarbij zijn: wat is een dag in balans? Doe je de dingen die belangrijk voor je zijn? Hoe lang kun je activiteiten goed uitvoeren? De Activiteitenweger is als een multitool in de toolkit van de ergotherapeut. Het bepalen van balans is een advies op maat. Niet het exacte uitmeten van het aantal activiteiten is het doel, maar het bereiken van een goede balans en duurzame inzetbaarheid in het dagelijks leven. Dus wat mij betreft zijn ergotherapeuten experts in het bereiken van Lagom in het dagelijks handelen.

Maar hoe zit het met de zorgprofessional zelf? Ben jij Lagom? Is er balans in jouw werk en thuis? Zorg je daarbij goed voor jezelf en de mensen om jou heen? Wat betekent een goed leven, want goed zorgen voor een ander betekent wellicht ook het goede voorbeeld geven en goed zorgen voor jezelf.  Lagom betekent namelijk ook genieten van de dingen die er zijn (zoals lekker eten) of die je doet. Lagom är bäst: De juiste hoeveelheid is het beste, een mooie inspiratie voor levensbalans.