Therapietrouw vergroten door kleinere stappen

Onlangs gaf ik een workshop over gezondere voedingskeuzes. Daar vertelden enkele dames dat ze bij een diëtist kwamen, maar moeite hadden om zich aan het voorgeschreven dieet te houden. Ik kreeg de indruk dat het voor deze dames alles of niets was. Of je houdt je volledig aan het dieet of helemaal niet. Therapietrouw of niet. Ik besprak met hen hoe zij via kleine stappen hun eetpatroon kunnen aanpassen. Daar hadden ze wel oren naar. In deze blog licht ik toe hoe je de therapietrouw kunt vergroten door met je patiënt kleinere stappen te zetten in een behandeltraject.
 

Motivatie voor de verandering vergroten

Tijdens de workshop lichtte één van de dames haar situatie verder toe. Ze vertelde dat ze vanwege onder andere haar jicht een streng aangepast dieet heeft gekregen. Zo streng dat wanneer ze geen gezondheidsproblemen ervaart, ze zich daar niet aan houdt. Wanneer zij een jichtaanval heeft, pakt ze het dieet weer op. Maar wanneer ze zich daarna weer beter voelt, verdwijnt de directe motivatie en vervalt ze snel weer in haar oude eetpatroon. Soortgelijke situaties kom je wellicht ook in jouw praktijk tegen. Hoe kun je stimuleren dat je patiënt ook behandeltrouw blijft wanneer die zich beter voelt?

Daarvoor is het belangrijk om binnen het behandeltraject te werken aan het vergroten van de motivatie om het eetgedrag te veranderen. Dat is wat anders dan het vergroten van de motivatie om het einddoel te behalen. Het einddoel is meestal te ver weg om de motivatie in het traject daarnaartoe hoog te houden. Bespreek met je patiënt wat het nieuwe gedag en de nieuwe productkeuzes hem of haar direct oplevert. Dat is wellicht minder dan het einddoel, maar het motiveert meer omdat dat is wat zij nu meemaken. Hierbij kun je motiverende gesprekstechnieken toepassen.
 

Kleine stappen samen selecteren

Soms is een fikse verandering in het eetpatroon per direct medisch nodig. Denk aan wanneer iemand acuut diabetes mellitus type 1 krijgt. Bij de meeste patiënten die bij een diëtist komen is een snelle grote verandering in het eetpatroon wel wenselijk, maar niet medisch noodzakelijk en voor veel mensen op de lange termijn niet haalbaar. De kans op een betere therapietrouw en daarmee op daadwerkelijke verandering is groter wanneer de verandering geleidelijk in kleine stappen plaatsvindt.

Vergelijk daarvoor het huidige eetpatroon van de patiënt met het ideale eetpatroon en overleg welke kleine concrete veranderingen de patiënt eerst gaat toepassen. Dit is een afweging die jullie gezamenlijk maken. Als professional weet jij bijvoorbeeld wat gezond of medisch belangrijk is. De patiënt weet waarvoor hij of zij meer gemotiveerd is. Je kunt je patiënt hierin ondersteunen door te vragen naar aanpassingen waarbij hij of zij minder barrières voor de verandering ervaart en meer steun uit de omgeving.
 

Complimenten geven

Begin het behandeltraject met een paar van deze makkelijkere gedragsveranderingen. Wanneer deze eerste stappen slagen, is de patiënt meer gemotiveerd om meer uitdagende stappen te zetten en dit vergroot de therapietrouw. Dit kun je verder stimuleren door de patiënt bewust te maken en te complimenteren met zijn of haar behaalde successen. Een positieve insteek in de behandeling met complimenten motiveert bij de meeste mensen meer dan wanneer zij gestraft worden.

Isabelle Groenstege - voedingsdeskundige

Isabelle is voedingsmiddelentechnoloog BSc en voedingsdeskundige MSc en werkt voornamelijk met groepen. Zij ontwikkelt educatiematerialen en verzorgt workshops en lessen in voeding en leefstijl vanuit haar bedrijf My FoodStyle. Haar kennis en ervaringen in de groepsvoorlichting deelt zij via praktijkvoorbeelden en tips met voedingsdeskundigen en diëtisten.