Op zoek naar het werkelijke doel

Bij de diëtist komen mensen die willen afvallen. Regelmatig komen zij alleen met dat doel voor ogen; gewichtsverlies. Zij zijn zich vaak opvallend weinig bewust van wat ze echt willen. Als we dieper op zoek gaan naar de werkelijke doelen van patiënten, blijkt dat zij willen afvallen met achterliggende redenen. Redenen die hen meer motiveren om een gezonder eetpatroon aan te leren, dan een getal op de weegschaal. Door met je patiënten eerst hun doelen inzichtelijk te maken en positief te formuleren, kunnen zij beter gemotiveerd blijven in het behandeltraject.
 

Een kijkje in de toekomst

Er zijn diverse manieren om werkelijke doelen te ontdekken. Een van die manieren is door een kijkje in de toekomst te nemen. Vraag je patiënt om zich een toekomst voor te stellen, beschrijven of tekenen waarin die geen overgewicht meer heeft. Hoe ziet het leven er dan uit? Wat kan hij of zij dan, wat die nu niet meer kan? Je kan jouw patiënt hierin begeleiden met gerichte vragen en door doelen positief met ze te formuleren.

Deze methode vind ik prettig wanneer cliënten vooral problemen zien en hun oplossingen voor problemen vooral gericht zijn op wat ze niet meer mogen doen. Voor hen is het zinvol om zich een positieve toekomst te visualiseren. Denken aan problemen remt onze motivatie en creativiteit. Terwijl denken aan een situatie waarin de problemen er niet meer zijn, ons motiveert en inspireert.

Een van mijn cliënten merkte door samen een kijkje in de toekomst te nemen, dat afvallen haar meer zou brengen dan meer kledingkeuzes. Dat was waarom ze in eerste instantie bij mij kwam. Tijdens een visualisatie in de toekomst zag ze zichzelf zonder overgewicht anders in het leven staan. Ze zag voor zich hoe ze vol zelfvertrouwen op de dansvloer zou staan en hoe ze op het werk meer haar mening zou durven uiten. Dit motiveerde haar in het verandertraject meer, dan alleen de gedachte van meer kledingkeuzes.
 

Diepte-interview

Een andere methode die ik graag gebruik, is wat ik het diepte-interview noem. Ik zal deze methode toelichten met een voorbeeld.

In mijn praktijk kwam een man omdat hij graag 10 kilo wilde afvallen. Na doorvragen bleek veel meer achter dit doel te zitten. Deze man voelt zich vooral gelukkig als hij met zijn vrienden op de golfbaan staat. Door zijn overgewicht kon hij zijn vrienden niet meer bijhouden. Na hole 9 stopte hij en ging alvast op het terras zitten. Wanneer zijn vrienden klaar waren met de 18 holes en ook op het terras kwamen, merkte hij in de gesprekken dat hij dingen gemist had. Dat stoorde hem. Het liefst zou hij weer alle 18 holes met zijn vrienden kunnen lopen, zodat hij de hele dag met ze samen was en niets miste.

Voor deze man motiveerde het doel om 18 holes met zijn vrienden te kunnen lopen hem veel meer, dan het doel om 10 kilo af te vallen. Bij de gedachten aan 10 kilo afvallen voelde de man een moeten, een negatieve druk. Bij de gedachte aan alles met zijn vrienden beleven op de golfbaan werd hij blij.

Daar wilde hij meer voor doen. Dus hielden we tijdens het begeleidingstraject vooral dat doel voor ogen.

Om inzicht te krijgen in het werkelijke doel van deze man, gebruikte ik een methode waarbij ik steeds doorvroeg op wat hij daarvoor geantwoord had, om tot zijn diepere doel te komen. Dat ging ongeveer zo:

1. Wat is je doel? 10 kilo afvallen.
2. Wat brengt het je als je 10 kilo bent afgevallen? Dan ben ik fitter.
3. Wat brengt het je als je fitter bent? Dan kan ik meer bewegen. Dan kan ik wellicht zelfs weer 18 holes lopen op de golfbaan.
4. Wat brengt het je als je 18 holes op de golfbaan kan lopen? Dan kan ik de hele dag met mijn vrienden zijn. Nu mis ik delen van de dag, waardoor ik bij gesprekken op het terras er niet helemaal bij ben.
5. Wat brengt het je als je wel de hele dag bij je vrienden bent en niets mist? Dat vind ik leuk. Daar word ik gelukkig van.

Bij deze methode vraag je dus steeds door op het antwoord dat de patiënt je geeft. In korte tijd krijg je zo inzicht in wat van werkelijke waarde voor je patiënt is en wordt die daar zelf ook meer bewust van.

1. Wat is je doel?
2. Wat brengt het je als je dit doel hebt bereikt?
3. Wat brengt het antwoord op vraag 2 jou?
4. Wat brengt het antwoord op vraag 3 jou?
5. Wat brengt het antwoord op vraag 4 jou?

Blijf doorvragen totdat je tot de kern bent gekomen. Loop je vast? Of gaat je cliënt in cirkeltjes denken, begin dan opnieuw. Het is prima om deze oefening een paar keer te doorlopen.

Via deze beschreven methoden kun je de doelen van mensen ontdekken die hen meer motiveren in een verandertraject. Je kunt dit ook eerst voor jezelf proberen. Wat zijn jouw motiverende doelen?

Isabelle Groenstege - voedingsdeskundige

Isabelle is voedingsmiddelentechnoloog BSc en voedingsdeskundige MSc en werkt voornamelijk met groepen. Zij ontwikkelt educatiematerialen en verzorgt workshops en lessen in voeding en leefstijl vanuit haar bedrijf My FoodStyle. Haar kennis en ervaringen in de groepsvoorlichting deelt zij via praktijkvoorbeelden en tips met voedingsdeskundigen en diëtisten.