Docent Marjolein Marcus over persoonlijke groei

Marjolein Marcus is naast psychosomatisch fysiotherapeut ook docent Acceptance and Commitment Therapy (ACT), Werken met Mindfulness in de Zorg, NLP door Paramedici en Oplossingsgericht Coachen in de Zorg. De gemene deler? Persoonlijke groei. ‘Durf kwetsbaar en open minded te zijn,’ stelt Marcus.
 

Je noemt jezelf Journey therapeut, kun je daar wat meer over vertellen?

‘Journey Therapy is een vorm van hypnotherapie. En hoewel ik de methode nog regelmatig gebruik, of – althans – elementen daaruit, werk ik ook graag met andere methodes. Bij Journey Therapy ga je de diepte in waardoor je eventuele (oude) trauma’s en systemen inzichtelijk kunt krijgen. Door jezelf ‘schoon te maken’ van deze ballast, kan je lichaam helen. Dat is de basis van de Journey Therapy.’
 

Van fysiotherapeut naar psychosomatisch fysiotherapeut: wat was de aanleiding voor deze persoonlijke ontwikkeling?

‘Als fysiotherapeut kwam ik van de opleiding als een soort ‘monteur’. Ik ging aan de slag met de instelling: jij komt bij mij en ik ga je ‘fixen’. Desondanks werden heel veel patiënten helemaal niet beter, wat ik erg moeilijk vond. Ik zag dat iets hen tegenhield, maar ik kon er mijn vinger niet direct op leggen. Intuïtief meldde ik me aan voor de opleiding Psychosomatische Fysiotherapie, waarbij het veel meer ging om de relatie tussen lichaam en geest. Dat was mijn eerste stap richting de psychologie. Als er bijvoorbeeld een patiënt in mijn praktijk komt met pijn aan zijn of haar knie en er blijkt na onderzoek wat aan de hand te zijn met de – ik noem maar wat – meniscus, dan is de pijn verklaarbaar en kunnen we daarop verder behandelen. Maar als er een patiënt komt en er is geen aantoonbare fysieke oorzaak voor zijn of haar pijn te vinden, dan kun je je afvragen: wat maakt dat het lichaam een pijnprikkel aanmaakt, terwijl er fysiek geen afwijkingen worden gevonden. Dat betekent absoluut niet dat iemand zich aanstelt, je brein houdt je dan wellicht voor de gek. Zo kijk je als psychosomatische fysiotherapeut een stapje verder dan enkel naar het fysieke.’
 

In jouw eigen praktijk werk je met mensen die fysiek en mentaal vastlopen: hoe begeleid jij hen tijdens hun persoonlijke ontwikkeling?

‘Ik werk nagenoeg altijd aan de hand van doelen, die ik samen met mijn cliënten bedenk. Stel, je bent overbelast en je wil weer volledig aan het werk: wat voor stappen zijn daarvoor nodig? Wat maakt dat je je grenzen zo overschreden hebt? Ik behandel momenteel een 30-jarige jongeman. Drukke baan, jong kind, energieke hond en een vrouw met een even veeleisende baan. En terwijl dit al uitdagend klinkt, liggen zijn waarden tegelijkertijd even hoog: van een groot verantwoordelijkheidsgevoel in zijn werk tot een even groot verantwoordelijkheidsgevoel thuis: zijn kind móet om 17 uur opgehaald worden van de kinderopvang, de hond móet op strikte tijden uit, en ga zo maar door. Zijn lichaam begon pijnsignalen af te geven, waardoor hij ruim een half jaar medicatie heeft genomen, met slapeloosheid tot gevolg. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat hij aan de bel móest trekken. Als je terugkijkt naar zijn jeugd, had hij een extreem strenge vader die zoiets als onvoldoendes niet accepteerde. Hij heeft onbewust lang op zijn tenen gelopen, en eigenlijk doet hij dat nog steeds. Alleen de wetenschap dat die spreekwoordelijke lat omlaag moet, is vaak niet voldoende. Het trauma moet veelal eerst worden aangepakt, pas dan kun je verder. Door met een open mind, open hart en zonder oordeel vragen te stellen en te luisteren, hoop ik dat mijn cliënten zich veilig voelen om die mentale bocht te kunnen maken.’
 

Bij Pro Education ben je docent ACT, Mindfulness, NLP en Oplossingsgericht Coachen; allemaal vakken die iets te maken hebben met persoonlijke ontwikkeling. Waarom is persoonlijke groei zo belangrijk?

‘De meeste cursisten komen om hun eigen patiënten (weer) in beweging te krijgen – iemand intrinsiek kunnen motiveren. Mijn bevlogenheid zit ‘m vooral in het voordoen: cursisten laten zien hoe ik in mijn spreekkamer zit. Dus: met een open mind en open hart écht aanwezig zijn. Niet lukraak ongevraagde adviezen geven, maar zonder oordeel vragen en luisteren. Een ‘true friend’ voor je patiënten kunnen zijn. Daarvoor moet je echter eerst jezelf leren kennen en daarbij is persoonlijke groei essentieel.’
 

Hoe integreer je je eigen ervaringen in je onderwijspraktijk?

‘Eigenlijk precies zoals ik dat voorbeeld zojuist ook schetste: met een-op-eensituaties uit mijn eigen praktijk. Daarnaast probeer ik mijn eigen zwaktes, vooral die waar ik zelf ook van heb geleerd, te tonen. Dan zet ik mezelf écht even te kakken, maar daardoor zien ze wel: ik ben ook maar gewoon een mens. En daar leert iedereen van. Niet alleen de hoogtepunten delen, maar ook kwetsbaar durven zijn. Ook, nee – juíst, als docent.’
 

Hoe probeer je studenten te stimuleren om actief aan hun persoonlijke ontwikkeling te werken?

‘Alle lessen die ik verzorg zijn doordrenkt van persoonlijke groei. Ik nodig mensen absoluut uit om met een kritische maar ook zachte blik naar zichzelf te kijken. Er kan dan weerstand ontstaan, wat natuurlijk interessant is, maar de meesten vinden persoonlijke groei voor zichzelf heel leerzaam, verrassend en leuk.’
 

Wil je meer leren over persoonlijke groei of jouw cliënten of patiënten beter intrinsiek kunnen motiveren? Ontdek dan de cursussen Acceptance and Commitment Therapy (ACT), Werken met Mindfulness in de Zorg, NLP door Paramedici en Oplossingsgericht Coachen in de Zorg van Marjolein Marcus.