Positieve Gezondheid: een bruikbaar concept voor de fysiotherapeut

Regelmatig komen we als fysiotherapeuten het concept 'Positieve Gezondheid' tegen in berichtgeving. Maar wat houdt dit concept nu eigenlijk in en hoe kunnen we dit gebruiken in ons vakgebied?
 
De definitie van gezondheid bepaalt in grote mate hoe de zorgverlening wordt georganiseerd. Omdat de definitie van de World Health Organization (WHO) inmiddels onbedoeld tot te veel medicaliseren van zorg lijkt te leiden en niet past bij de begeleiding van de almaar groter wordende groep van cliënten met chronische aandoeningen, heeft Machteld Huber in 2012 een nieuwe positieve definitie voor gezondheid geïntroduceerd die beter past bij de tijdsgeest van nu. Het nieuw geïntroduceerde concept van Machteld Huber heet 'Positieve Gezondheid'.
 
Positieve Gezondheid wordt gezien als het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven. Het accent komt meer op veerkracht te liggen en gezondheid wordt daarmee niet meer gedefinieerd als het volledig welbevinden. De invalshoek is dan niet meer primair op de ziekte maar op de mens gericht.
 
Positieve Gezondheid is een brede visie op gezondheid en heeft te maken met alle levensgebieden. Namelijk de zes dimensies. De mate van Positieve Gezondheid wordt zichtbaar gemaakt in het spinnenwebdiagram. De zes gezondheidsdimensies die Huber onderscheidt om ‘gezondheidswelzijn’ te meten zijn: lichaamsfuncties, mentale functies en –beleving, spirituele/existentiële dimensie, kwaliteit van leven, sociaal-maatschappelijke participatie en dagelijks functioneren.

Wat kan Positieve Gezondheid voor onze professie als fysiotherapeut betekenen?

In het algemeen gesteld betekent deze benadering dat je als fysiotherapeut volgens Positieve Gezondheid meer persoonsgerichte zorg levert en probeert de begeleiding zo goed mogelijk te laten aansluiten bij de persoonlijke behoeften van de cliënt. Zelfmanagement en eigen regie wordt gesterkt en gestimuleerd waarbij de aandacht niet alleen gaat naar zijn aandoening, maar ook naar wat dit voor de persoon betekent.
 
Hierbij wordt meer benadrukt wat nog wel kan en niet de focus op de zwakte gelegd. Doordat daarbij meer de focus op de veerkracht komt te liggen wordt de ervaren gezondheid naar verwachting vergroot. Als fysiotherapeut ben je daarmee duidelijk een insider die de hulpvraag van de patiënt in de context van diens dagelijks leven begrijpt. Deze benadering kan vooral waardevol zijn in de begeleiding van cliënten met chronische aandoeningen.

Pak het spinnenwebdiagram er eens bij

Praktisch betekent dit dat het spinnenwebdiagram als een belangrijk gespreksinstrument kan dienen tijdens de anamnese. Hierdoor zal het doel van de behandeling naar verwachting beter aansluiten bij de belevingswereld van de cliënt. Men noemt dit wel: het voeren van het andere gesprek. Doel is om hiermee nog concreter de hulpvraag in kaart te kunnen brengen en specifiekere doelen te stellen. Deze benadering sluit overigens goed aan op het gebruik van de gebruikelijke ICF-classificatie, maar geeft meer ruimte en een beschrijving van persoonlijke factoren.
 
Mijn voorstel zou zijn: pak het spinnenwebdiagram er eens bij.
 
Pieter de Roos, MSc en Hart-Vaat-Long-Fysiotherapeut